من، محمد نجاری، خودم را یک میهن پرست ایرانی می دانم، دیوانه وار ایران و ایرانشهر را دوست دارم و اساسا واژه خاورمیانه را جعلی میدانم و به جایش میگویم ایرانشهر و یا انشانشهر بزرگ با انیرانیان هیچ پیوندی ندارم و الویت حیات بشر را ابتدا مختص ایرانیان می دانم و سپس انیرانیان.
من جامعهشناس، نویسنده، شاعر، مترجم و بیش تر از هر چیزی پژوهشگر در حوزهی ساخت نظریه های فلسفهی اجتماعی ایران هستم. از آغاز مسیر علمی و فکریام، دغدغهی من شناخت جامعهی ایرانی از درون خود آن بوده است؛ نه از دریچهی نظریهها و مدلهای وارداتی و غربی، بلکه کوشش نمودم بر پایهی تاریخ، زبان، ادبیات و تفکر ایرانی به شناخت ایران بپردازم. و در همه جا گفته ام که : “جامعه ایرانی را نمیتوان صرفاً از دریچهی نظریههای غربی فهمید؛ بلکه باید آن را از درون تاریخ، فلسفه و ادبیات، و با تأکید بر سه عنصر کلیدی زبان، زمان و مکان در چارچوب سهگانهی شناخت از گذشته، نگریستن به آینده و کاربست آن در زمان حال تحلیل کرد .”
در پژوهشها و نوشتههایم کوشیدهام این رویکرد را در قالبی نظری و با عنوان دشوارهشناسی ایران (Dushvarehlogy Theory) تبیین کنم و چارچوبی نظری بسازم که هدف آن فهم و تفسیر دشوارههای تاریخی، فرهنگی و اجتماعی ایران از منظری درونزاد و بر پایهی اندیشهی ایرانی باشد. در این رویکرد کوشش می نمایم تا پیوندی میان جامعهشناسی، فلسفهی اجتماعی و مطالعات فرهنگی برقرار نمایم و بر بازخوانی گذشته و کاربست آگاهانهی آن در اکنون و با تأکید برشناخت از آینده پیوسته تاکید می نمایم.
کوشش هایم شامل کتابها، مقالات، گفتوگوها و پژوهشهایی در حوزههای جامعهشناسی، فلسفه، ادبیات، سینما و فرهنگ است؛ از جمله مهم ترین آنها کتابهایی چون نقد ساختار اندیشه، بحران هویت فردی و بازنگری در فلسفهی اجتماعی گئورگ زیمل می باشد و همچنین دهها مقاله و نقد منتشرشده در نشریات «شرق»، «بخارا»، «اعتماد ملی»، «سرمایه»، «فیلم امروز» و «مدرسه». افزون بر این، در چندین همایش و فستیوال علمی و ادبی بینالمللی در ایران، اروپا و آمریکا شرکت کردهام.
در این تارنما، دیدگاهها، یادداشتها، شعرها و تأملاتم را دربارهی جامعه، فرهنگ، فلسفه و زندگی به اشتراک میگذارم. امیدوارم این فضا، بستری برای گفتوگو، اندیشهورزی و بازاندیشی دربارهی جامعهی ایرانی و افقهای آیندهی آن باشد.
من به گفتوگو بهعنوان راهی برای فهم متقابل باور دارم گفتوگویی میان اندیشهها، نسلها و تجربهها. شاید از دل همین گفتوگوها بتوانیم تصویری تازه از «خودِ ایرانی» و آیندهی آگاهتر برای این سرزمین بیافرینیم.
در کنار پژوهشهای دانشگاهی، مدیریت مؤسسهی تعالیاندیش راه دانش و نشر کینواز را نیز بر عهده دارم و با انجمن جامعهشناسی ایران و نشریات علمی و فرهنگی متعددی نیز همکاری می نمایم.