1- درباره ی رندال کالینز :
رندال کالینز در 2 جولای 1941 در سرآغاز جنگ جهانی دوم و در کشور آمریکا به دنیا آمد ، کالینز به واسطه شغل پدرش که یک مامور نظامی در ارتش آمریکا بود دوران کودکیش را در کشورهای آلمان و روسیه گذراند ، وی برای تحصیل به آمریکا برگشت و تحصیلات قبل دانشگاه را در مدرسه نیوانگلند سپری کرد ، وی کارشناسی خودش را در هاروارد گذراند ، ارشد را در استنفورد و دکترایش را از دانشگاه کالیفرنیا اخذ نمود و در زمان دانشجویی در جنبش های آزادی بیان و جنبش های ضد جنگ شرکت کرد وی حتی در سال 1964 به همراه 600 تن از هم سالان خود دستگیر شد .
کالینز در دوران تحصیل از متفکرانی چون پارسونز ، بلومر ، سلزنیک ، جوزف دیوید و لئو لوونتال تاثیر گرفت اما بیشترین اثر در وی را راینهارد بندیکس با معرفی کردن نظریات ماکس وبر بر وی گذاشته است . هر چند که تاثیر اروینگ گافمن بر کالینز بر همگان آشکار است . وی علاوه بر متاثر بودن از متفکرانی که بر شمردیم از مارکس و دورکیم هم تاثیرات مهمی گرفته است که در مبا حث بعدی به آنها اشاره می کنیم ، وی در حال حاضر استاد بازنشسته دانشگاه پنسیلوانیا است و به شکل پاره وقت در برخی از دانشگاهها به تدریس می پردازد .
2- نظریه تضاد رندال کالینز چیست :
وی این فرض را مطرح می کند که زندگی اجتماعی شامل افرادی است که به دنبال رفع نیازهای اساسی خود هستند و انسانها در طول تاریخ کوشش می کنند تا از کلیه منابع و امکانات مادی و فرهنگی استفاده می کنند تا زندگی بهتری را برای خود رقم بزنند وی اشاره می کند زمانی که انسان ها در سطح مکان در یک جامعه با یکدیگر وارد تعامل و رودرروی می گردند به نسبت دسترسی به منافع برای رسیدن به اهدافشان تضاد بین افراد شکل می گیرد و در اینجا رابطه بین این افراد بر اساس فرماندهی و فرمانبری شکل می گیرد . در حقیقت وی به قدرت از یک سو و این قدرت را تابع ( نوعی ) میزان دسترسی افراد به منابع مادی و فرهنگی می داند . وی زندگی اجتماعی را بستر دستیابی به اهداف می داند و دست یافتن به این اهداف به جز تضاد و نزاع چیز دیگری از سوی رندال کالینز تلقی نمی شود وی تاکیدش را بر تضاد یک فراگرد فردی می داند و این مساله را تنها پدیده مهم زندگی اجتماعی قلمداد می کند وی ریشه های نظری اش را از پدیده ها و روش های مردم نگارانه گرفته است وی اعتقاد داشت جامعه شناسی خرد نمی تواند مشکلات جامعه و زندگی اجتماعی را بر طرف سازد وی ساختار جامعه را جدا از فرد نمی داند وی افراد و کنشگران را مولد پیوسته ی ساختار اجتماعی می داند شاید بتوان گفت وی در ساختار نظریه اش متاثر از نگاه روانشناختی باشد و در روش متاثر از نگاه جامعه شناختی که جای بحث دارد .
3- رهیافت های قشربندی اجتماعی و نظریه تضاد در اندیشه رندال کالینز :
کالینز با انتقاد به جامعه شناسی و شرایط این دانش نوپا تلاش گسترده ای را صورت بندی کرده است تا به یک نظریه علمی برای جامعه برسد وی تمام تلاش خود را معطوف به این امر کرد که از ” جامعه شناسی دانشی علمی ” بسازد وی که تضاد را بنیان نظری خودش قرار می دهد و از سویی قشربندی را مدنظر قرار می دهد در حقیقت هدفش علمی کردن قشربندی است وی در این عرصه چند توصیه به جامعه شناسان و پژوهشگران علوم اجتماعی می کند :
نخست : نباید صرفا به نظریه پردازی در این حوزه بپردازید بلکه باید آن را به صورت تجربی و تطبیقی مورد بررسی قراردهید .
دوم : فرضیه های قشربندی باید مورد آزمایش قرار بگیرند .
سوم : باید علت های پدیده های اجتماعی به ویژه صورت های گوناگون رفتارهای اجتماعی توسط جامعه پژوهان مورد توجه و نقد قرار گیرد .
4- سه سطح کشمکش اجتماعی از منظر رندال کالینز و نقد وی بر نظریه تضاد کارل مارکس :
کالینز برای این صورت بندی علمی خود قضایایی را مطرح می کند وی سه سطح از کشمکش اجتماعی را برمی شمارد :
نخست : تجربه افراد در این که فرمانبر و فرمانده باشند از عوامل تعیین کننده رفتار آنها است .
دوم : هرچقدر فرد تجربه بیشتری در فرمان دادن داشته باشد اعتماد به نفس بیشتری دارد در نتیجه راحت تر می تواند خودش را با اهداف سازمان تطبیق دهد .
سوم : هرچه فرد بیشتر تحت سلطه بوده باشد و فرمان برده باشد ، عدم تطبیق بیشتری با سازمان دارد و حتی اعتماد و صداقت کمتری نیزدارد .
این که تا چه حد این آراء امکان بسط عمومی دارد را باید با تردید به آن نگریست اما تمام این سه فاکتور یا قضیه ی که کالینز بیان کرده است نشان دهنده ی تضاد در زندگی اجتماعی و بین انسانهاست . کالینز با اینکه نظریه ی مارکسیستی تضاد را می پذیرد اما او را منتقد مارکس می شناسند و از سویی دیگر او را در نظریه پردازی به وبر و دورکیم نزدیک می دانند ولی وی دو انتقاد به تئوری تضاد مارکس دارد :
نخست : وی نظریه تضاد مارکس را ایدئولوژی محور قلمداد می کند .
دوم : وی به مارکس این نقد جدی را وارد می کند که وی تنها به اقتصاد ( زیر بنا ) توجه کرده است
5- رهیافت قشربندی مبتنی بر تضاد در اندیشه و نظریه ی رندال کالینز :
رهیافت قشربندی مبتنی بر تضاد رندال کالینز را می توان در سه اصل زیر خلاصه کرد :
1-انسانها در جهان های ذهنی ، خودساخته زندگی می کنند .
2-انسانها می توانند بر تجربه ذهنی افراد دیگر اثر بگذارند .
3-انسانها کوشش می کنند افراد دیگری را که مخالف آراء آنها هستند را تحت کنترل خود بیاورند .
وی این سه اصل را مبنای تضاد بین افراد در جامعه در نظر می گیرد . کالینز در ادامه و بر اساس این سه اصل یا استدلال به پنج نکته مهم اشاره می کند و شاید بتوان گفت این پنج اصل خلاصه اندیشه رندال کالینز باشد :
1-نظریه تضاد باید امری عینی و واقعی باشد نه ذهنی و انتزاعی .
2-نظریه تضاد مبتنی بر قشربندی باید عوامل مادی که بر کنش افراد اثر دارد را مورد بررسی قرار دهد .
3-افراد صاحب منافع مادی و افرادی که منابع زیستی را در اختیار دارند می کوشند افرادی راکه به این منافع و منابع دست رسی ندارند را استثمار کنند .
4-نظریه پردازان تضاد باید پدیده های فرهنگی را از منظر منافع ، منابع و قدرت مورد توجه قرار دهند .
5-کالینز به بررسی علمی قشربندی اجتماعی اعتقاد داشت و می گفت باید آنها را مورد آزمایش ، تجربه پذیری و تطبیق قرار داد .
منابع :
1-نظریه های جامعه شناسی در دوران معاصر / ریتزر
2-کشاکش آراء در جامعه شناسی / سیدمن
3-sociology.sas.upenn.edu/events/2011/03/02/randall-collins((university of Pennsylvania))
